Grensoverschrijdende samenwerking

De Nederlandse, Duitse en Belgische overheden werken samen om kansen in de grensstreek te benutten en belemmeringen voor samenwerking te identificeren, waar mogelijk weg te nemen en te voorkomen dat nieuwe belemmeringen ontstaan. De grensoverschrijdende samenwerking (GROS) vindt op verschillende terreinen plaats zoals, arbeid, onderwijs, openbaar vervoer, rampenbestrijding en milieu. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) coördinerend op dit dossier.

Door cultuurverschillen en verschillen in regelgeving is de grens nog steeds duidelijk aanwezig. Burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties, instellingen en overheden worden hier in hun grensoverschrijdende contacten mee geconfronteerd. De verschillen kunnen als belemmerend worden ervaren, maar kunnen ook kansen bieden. Belemmeringen kunnen voor een belangrijk deel worden weggehaald door de verschillen inzichtelijk te maken. Zo is het vaak al voldoende als je weet wat er bijvoorbeeld op het gebied van wonen en werken in Duitsland anders is dan in Nederland. Soms zijn de verschillen echter dusdanig dat ze in meer of mindere mate een obstakel vormen voor grensoverschrijdende activiteiten, denk aan verschillen in diploma-erkenning of milieunormen. Oorzaken van de verschillen zijn vaak historisch gegroeid, hebben te maken met nationale keuzes en prioriteiten, waarbij de effecten voor grensregio’s niet altijd doorslaggevend zijn, of komen voort uit het verschillend implementeren van Europese richtlijnen . Tegelijkertijd liggen in grensregio’s ontwikkelingskansen die leiden tot een veelheid van informele en formele landsgrensoverschrijdende samenwerking.

Uitgelicht

Toelichting & bron
Bron: Euregio Rijn-Waal

Toelichting:

Grensoverschrijdende samenwerking kent zowel informele als formele vormen. In Nederland is de grensoverschrijdende bestuurlijke samenwerking over het algemeen geformaliseerd. Een vorm van zo’n samenwerking zijn de Euregio’s. Een Euregio is een regionaal grensoverschrijdend samenwerkingsverband van gebieden die deel uitmaken van de Europese Unie. Er worden projecten uitgevoerd met verschillende Europese subsidies. Een van de (financiële) middelen die de Europese Unie hiervoor gebruikt is het programma Interreg. EU-subsidies moeten bijdragen aan de ontwikkeling en integratie van de desbetreffende regio’s.

Nederland kent in totaal zeven Euregio’s in de Duitse en Belgische grensgebieden:
- EUREGIO
- Eems Dollard Regio
- Euregio Rijn-Waal
- Euregio Rijn-Maas-Noord
- Euregio Scheldemond
- Grensregio Vlaanderen – Nederland (hierin is de Euregio Benelux Middengebied opgenomen)
- Euregio Maas-Rijn
Andere voorbeelden van (decentrale/Europese) grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden zijn de Benelux Unie, maar ook Eurode, Baarle-Hertog en Baarle-Nassau, MAHHL-samenwerking (Samenwerking tussen Maastricht, Aken, Heerlen, Hasselt en Luik), BENEGO (Belgisch-Nederlands Grensoverleg) en de EGTS (Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking).
Vergroten
Download bestand

Toelichting & bron
Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Toelichting:

Op 1 oktober 2018 bracht staatssecretaris Knops een werkbezoek aan Twente.

Toelichting & bron
Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Toelichting:

Op 16 mei 2018 bracht staatssecretaris Knops een werkbezoek aan de Euregio Rhein-Waal. In Arnhem, Kranenburg en Kleef zag hij mooie initiatieven van grensoverschrijdende samenwerking!

Toelichting & bron
Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Toelichting:

Bestuurders en ondernemers uit de grensregio komen aan het woord over de kansen van een grensoverschrijdende arbeidsmarkt en de belangrijkste problemen die moeten worden opgelost om werken aan de andere kant van de grens daadwerkelijk mogelijk te maken. Deze video werd op 16 december 2013 vertoond tijdens de conferentie 'Work in progress: Hier wordt gewerkt aan een grensoverschrijdende arbeidsmarkt' in het MECC in Maastricht.

Achtergrond

Websites

GROS-Nieuwsbrief

Verdere informatie

Minder agglomeratievoordelen in grensregio's

Toelichting & bron
Bron: Atlas voor Gemeenten

Toelichting:

Het aanbod van banen en voorzieningen aan de andere kant van de grens telt in beperkte mate mee voor de inwoners van een grensregio. Er ligt als het ware een ‘halve cirkel’ om een grensregio. Dit in tegenstelling tot een regio in het midden van het land waar het aanbod banen en voorzieningen in een ‘hele cirkel’ om de regio meetelt voor de inwoners.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Gevolgen wegnemen grensbarrières: toename bruto jaarloon

Toelichting & bron
Bron: CPB, De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen

Toelichting: Het Centraal Planbureau heeft brekend wat het effect is van het wegvallen van grensbarrières op de arbeidsmarkt. Deze grafiek laat de toename van het gemiddelde bruto jaarloon per COROP-gebied zien als gevolg van het wegvallen van grenseffecten. Hierbij is de marktpotentieelmethode gebruikt.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Gevolgen wegnemen grensbarrières: toename arbeidsparticipatie

Toelichting & bron
Bron: CPB, De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen

Toelichting: Het Centraal Planbureau heeft brekend wat het effect is van het wegvallen van grensbarrières op de arbeidsmarkt. Deze grafiek laat de toename van de bruto arbeidsparticipatie per COROP-gebied zien als gevolg van het wegvallen van grenseffecten. Hierbij is de marktpotentieelmethode gebruikt.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Gevolgen wegnemen grensbarrières: afname werkloosheid

Toelichting & bron
Bron: CPB, De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen

Toelichting: Het Centraal Planbureau heeft brekend wat het effect is van het wegvallen van grensbarrières op de arbeidsmarkt. Deze grafiek laat de afname van werkloosheid per COROP-gebied zien als gevolg van het wegvallen van grenseffecten. Hierbij is de marktpotentieelmethode gebruikt.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Gevolgen wegnemen grensbarrières: toename werkgelegenheid

Toelichting & bron
Bron: CPB, De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen

Toelichting: Het Centraal Planbureau heeft brekend wat het effect is van het wegvallen van grensbarrières op de arbeidsmarkt. Deze grafiek laat de toename van werkgelegenheid per COROP-gebied zien als gevolg van het wegvallen van grenseffecten. Hierbij is de marktpotentieelmethode gebruikt.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Gevolgen wegnemen grensbarrières: toename bruto regionaal product

Toelichting & bron
Bron: CPB, De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen

Toelichting: Het Centraal Planbureau heeft brekend wat het effect is van het wegvallen van grensbarrières op de arbeidsmarkt. Deze grafiek laat de toename van het bruto regionaal product per COROP-gebied zien als gevolg van het wegvallen van grenseffecten. Hierbij is de marktpotentieelmethode gebruikt.
Vergroten
Download bestand

Nederlanders en Belgen in grensregio's
Nederlanders en Duitsers in grensregio's

Illustratie bij Nederlanders en Belgen in grensregio's

Toelichting & bron
Bron: PBL, Compendium van de Leefomgeving op basis van het CBS en NSI, bewerkt door Atlas voor Gemeenten

Toelichting:

Deze figuur laat het aantal Nederlanders woonachtig in Belgische grensregio’s zien, en andersom.

De woningen in de grensstreek in Nederland zijn over het algemeen duurder dan in Duitsland en België. Dat verklaart ook waarom er meer Nederlanders in Duitsland en België wonen dan omgekeerd. Door de prijsverschillen is het in veel grensregio’s aantrekkelijk voor Nederlanders om zich net over de grens te vestigen. De laatste jaren is vooral de emigratie van Nederlanders naar de grensregio’s in België en Duitsland toegenomen.
Vergroten
Download bestand

Illustratie bij Nederlanders en Duitsers in grensregio's

Toelichting & bron
Bron: PBL, Compendium van de Leefomgeving op basis van het CBS en Destatis, bewerkt door Atlas voor Gemeenten

Toelichting:

Deze figuur laat het aantal Nederlanders woonachtig in Duitse grensregio’s zien, en andersom.

De woningen in de grensstreek in Nederland zijn over het algemeen duurder dan in Duitsland en België. Dat verklaart ook waarom er meer Nederlanders in Duitsland en België wonen dan omgekeerd. Door de prijsverschillen is het in veel grensregio’s aantrekkelijk voor Nederlanders om zich net over de grens te vestigen. De laatste jaren is vooral de emigratie van Nederlanders naar de grensregio’s in België en Duitsland toegenomen.
Vergroten
Download bestand

Over dit thema

Het is belangrijk dat partijen elkaar weten te vinden en dat kennis wordt gedeeld, daarom zijn GROS-overlegstructuren in het leven geroepen waarin ministeries, de (regionale) overheden van de buurlanden en grensregio’s zijn vertegenwoordigd. Daarnaast is BZK verantwoordelijk voor de begeleiding van en voortgangsbewaking op de met Vlaanderen, Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen vastgestelde actielijsten. Deze hebben tot doel concrete barrières in de grensgebieden te slechten, sociaaleconomische ontwikkeling te bevorderen en het voorzieningenniveau in de regio’s aan beide kanten van de grens te versterken. Thema’s die aan de orde komen zijn o.a. arbeidsmarkt, onderwijs en openbaar vervoer.

Privacy en Cookies

Grensoverschrijdende samenwerking