Inwerkingtreding Ambtenarenwet 2017

2020

De Ambtenarenwet 2017 brengt het arbeidsrechtelijk regime van de ambtenaar volledig onder het privaatrecht. Hoewel de rechtspositie van ambtenaren, vooral via de lijn van de sociale voorzieningen, de rechtspositie van een werknemer in de private sector in de loop der jaren al heel dicht heeft benaderd, wordt deze laatste stap onder ambtenaren toch als ingrijpend gezien. Op diverse fora wordt angstig gereageerd. Is er sprake van een privaatrechtelijk graf? Is de bescherming tegen willekeur verloren gegaan?

Wat rest in de Ambtenarenwet zijn vooral de integriteitsbepalingen. En op dit punt worden de teugels strakker aangetrokken. Bij de introductie van de integriteitsbepalingen in de Ambtenarenwet in 2003 wordt, conform de systematiek van de wet, volstaan met het geven van een opdracht tot regelgeving aan de verschillende overheidswerkgevers. In de Ambtenarenwet 2017 zijn rechten en plichten van ambtenaar en overheidswerkgever vastgelegd op het niveau van de formele wet. Deze bepalingen zijn de restanten, of misschien wel de kern van de “bijzondere positie” van de ambtenaar. Uitgezonderd zijn de militairen (inclusief het burgerpersoneel bij Defensie), politie en de rechterlijke macht.

Op 1 januari 2020 treedt, na een voorbereidingsperiode van 3 jaar, waarin een grootscheepse wetgevingsoperatie is afgerond, de Ambtenarenwet 2017 in werking. Het arbeidsrecht van het Burgerlijk Wetboek en de sociale verzekeringswetgeving gelden onverkort ook voor ambtenaren. De CAO’s voor de verschillende overheidssectoren zijn afgesloten, het stelsel is gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek c.a. De normalisering is een juridisch feit! De Ambtenarenwet 2017 focust volledig op integriteit. Goed ambtenaarschap is in de wet verankerd, maar de uitwerking moet nog volgen. Arbeidsvoorwaarden voor ambtenaren komen tot stand via het reguliere CAO-recht. De ontwikkeling van het ambtelijk vakmanschap is in gang gezet, maar zal zeker nog de nodige aandacht vragen de komende jaren.