Burgers bij de bestrijding van rampen: betrokken, beschikbaar, bekwaam
Een onderzoek naar praktijkervaringen met burgerparticipatie bij 10 rampen en incidenten in Nederland
Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra
Auteur(s): K. Groenewegen-ter Morsche en N. Oberijé
Burgerparticipatie bij rampen, oftewel burgerhulp, is het verschijnsel dat mensen die officieel geen deel uitmaken van de professionele rampenbestrijdingsorganisaties, tijdens en direct na een grootschalig incident allerlei acties ontplooien om de gevolgen van dat incident zo beperkt mogelijk te houden en daarmee zichzelf en elkaar te helpen. In dit onderzoek zijn tien rampen en incidenten onderzocht op het gebied van burgerhulp. Er zijn veel praktijkvoorbeelden gevonden van burgerhulp. Burgers hebben zowel specialistische als algemene werkzaamheden uitgevoerd, soms kortdurend of langdurend, direct na de ramp of juist in de nazorgfase en samen met hulpverleners of juist uitsluitend met andere burgers. De handelingen die burgers hebben verricht dekken bijna alle rampenbestrijdingsprocessen. Hoewel over het algemeen de geïnterviewden zeer te spreken waren over de wijze waarop de burgerhulp heeft plaatsgevonden, kon er toch een aantal verbeterpunten geformuleerd worden. Deze punten hadden betrekking op de kennis en vaardigheden van burgers en hulpverleners, de selectie en de inzet van kwaliteiten van burgers, de coördinatie en instructie van burgers, de veiligheid en aansprakelijkheid van burgers respectievelijk hulpverleners, materiaal en logistiek, alsmede nazorg en evaluatie.